Single Malt whisky to królowa alkoholi. Skąd bierze się jej dystyngowany charakter? Z czego i jak jest wytwarzana? Co wpływa na jej wysoką jakość? Które etapy produkcji są kluczowe, a które mają mniejsze znaczenie dla końcowego produktu? W serii kilku artykułów nt. produkcji whisky spróbujemy odpowiedzieć na te i inne pytania. Na wstępie przedstawimy zarys procesu wytwórczego, a szczegóły kolejnych etapów produkcji będą przygotowywane i publikowane w najbliższym czasie.


Z czego wytwarza się single malt whisky?


Zacznijmy więc od składników z których wytwarza się szkocką whisky typu single malt. Mimo całej różnorodności smakowej oferowanej przez ponad 100 szkockich destylarni, wszystkie zakłady wykorzystują do produkcji tylko 3 podstawowe składniki:



  1. Woda

  2. Słód jęczmienny

  3. Drożdże


Jak wytwarza się single malt whisky?


Przepisy dość dokładnie regulują kwestię produkcji, aby zachować prawo do nazwania alkoholu szkocką whisky single malt (to sprawa zasługująca na osobny szczegółowy artykuł), lecz do najważniejszych zasad należy wykorzystywanie słodu jęczmiennego oraz destylacja w miedzianych alembikach. Istotne jest także co najmniej 3 letnie leżakowanie alkoholu w dębowej beczce.


Etapy wytwarzania whisky


Produkcja whisky to dość prosta, oparta o tradycyjne receptury i urządzenia metoda wytworzenia, a następnie starzenia mocnego alkoholu poprzez leżakowanie w dębowych beczkach. Kolejne etapy przedstawiają się następująco:



  • Słodowanie – proces zamiany ziarna jęczmienia w słód, czyli przemiana skrobi znajdującej się w ziarnie w cukier prosty umożliwiający przeprowadzenie procesu fermentacji

  • Zacieranie – proces wypłukania cukrów z uprzednio zmielonego słodu, w efekcie czego powstaje brzeczka (z ang. Wort)

  • Fermentacja – proces wytworzenia alkoholu pod wpływem drożdży, które fermentują cukier zawarty w brzeczce i powstaje 7-8% napój alkoholowy zbliżony do piwa (z ang. Wash)

  • Destylacja – proces destylacji odbywa się w w klasycznym kotłowym aparacie destylacyjnym, zwanym alembikiem (pot still) i polega na zagotowaniu roztworu alkoholu (Wash), odparowaniu go i skropleniu przez schłodzenie pary. Ponieważ alkohol wrze w niższej temperaturze niż woda – można go wówczas oddzielić. W Szkocji zwykle destylacja przeprowadzana jest dwukrotnie i otrzymuje się ok 70% bezbarwny alkohol

  • Dojrzewanie – proces starzenia alkoholu w dębowych beczkach – wg przepisów co najmniej 3 lata, w rzeczywistości zwykle 10 i więcej lat. Leżakowanie wpływa na bardziej złożony i delikatny smak w starszych rocznikach, a także zmienia barwę

  • Butelkowanie – proces butelkowania kończy fazę zmiany smaku i koloru whisky. Często przed zabutelkowaniem rozcieńcza się whisky do ok 40-43% alkoholu. Od tej pory whisky ma już swój ostateczny charakter i przestaje robić się „starsza”


Szczegółowe zasady i regulacje zw. z produkcją szkockiej whisky single malt określa Whisky Act.


Zapraszamy do lektury kolejnych części opisu produkcji.